مشخصات جغرافيايي

استان كرمان در جنوب خاوري ايران واقع شده و از شمال با استان هاي خراسان و يزد، از جنوب با استان هرمزگان، از خاور با سيستان و بلوچستان و از باختر با استان فارس همسايه است. اين استان از نظر جغرافيايي بين ۵۵ درجه و ۲۵ دقيقه تا ۳۲ درجه ي پهناي شمالي و ۲۶ درجه و ۵۳ دقيقه تا ۲۹ درجه و ۵۹ دقيقه ي درازاي خاوري از نصف النهار گرينويچ قرار گرفته است. استان كرمان يكي از پهناورترين استان هاي ايران است كه حدود ۱۱ درصد از خاك ايران را در بر گرفته است. اين استان يكي از مرتفع ترين استان هاي كشوربوده و شهرستان بافت آن با ۲۲۵۰ متر ارتفاع از سطح دريا مرتفع ترين شهرستان استان است. ميزان بارندگي به حدود ۱۲۰ ميلي متر در سال مي رسد.
 ● كشاورزي و دام داري
با توجه به شرايط اقليمي و ميزان منابع آب و موقعيت اجتماعي و روش كشت زمين ها، استان كرمان را به سه منطقه كشاورزي تقسيم مي كنند:
۱) مناطق كشاورزي خشك و كويري (رفسنجان، زرند، سيرجان و …)
۲) مناطق كشاورزي معتدل كوهستاني(بافت، بردسير و …)
۳) مناطق كشاورزي گرمسيري (بم، جيرفت، كهنوج و …)
ازمهم ترين محصولات كشاورزي اين استان مي توان گندم، جو، سيب زميني، پسته، حنا، وسمه، زيره، پنبه و چغندر قند را نام برد. دركرمان انواع محصولات سردسيري شامل گردو، بادام، گلابي، هلو، آلبالو، آلو، گيلاس و سيب درختي و هم چنين محصولاتي از قبيل مركبات (پرتقال، ليمو شيرين، ليمو ترش، نارنگي، نارنج و گريپ فروت) و خرما توليد مي شود. اين گونه محصولات در مناطق بم، جيرفت، شهداد و در جنوب خاوري شهرستان بافت كشت مي شوند.
مركبات شهداد مرغوبيت خاص وشهرت خوبي در ايران دارند.از استان كرمان بيش از ۹۵ درصد محصول پسته ايران به دست مي آيد و اين استان بيش از ۵/۸۷ درصد از باغات پسته كشور را به خود اختصاص داده است. در ميان شهرستان هاي استان كرمان كه باغ پسته دارند، رفسنجان با بيش از ۷۰ درصد كل توليد پسته و تعداد باغ پسته، رتبه اول را دارا ست. دام پروري به سه روش روستايي، عشايري و صنعتي صورت مي گيرد. با اين همه به علت خاك نه چندان حاصل خيز منطقه و محدوديت مراتع سرسبز، دام پروري از رونق بالايي برخوردار نيست

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

نام كرمان در دوره هاي قبل از اسلام،‌ «بوتيا» و «كارامانيا» بوده است. برخي عقيده دارند كه كرمان دگرگون شده كلمه «كريمان» است و عده اي نيز آن را مشتق از «كارمانيا» قديم به معني «جايگاه دلاوري و نبرد» ذكر مي كنند. در حالي كه تواريخ عرب و يهود، «كرمان» را فرزند هيتال يا هپتال از نبيره هاي نوح مي دانند، كتب فارسي از طهمورث به عنوان جد وي ياد مي كنند. هرودوت از شش نژاد فارسي نام مي برد كه يكي از آن ها «گرمانيان» است. مركز كرمان را در قديم «گواشير» و «بردشير» مي خواندند. «گواشير» در اصل «كوره اردشير» يعني شهر اردشير بوده كه به تدريج «گواشير» شده است.
از لحاظ تاريخي سابقه سكونت و استقرار انسان در ديار كرمان به هزاره چهارم قبل از ميلاد مي رسد. اين منطقه يكي از قديمي ترين نواحي ايران به شمار مي رود و در گذر زمان، گنجينه هاي فرهنگي، تاريخي گرانبهايي در آن پديد آمده است كه نمايان گر روند تاريخي و حيات اقتصادي ـ اجتماعي آن است. وجود هر فضاي تاريخي در كرمان بيان گر بخشي از زوايا و ابعاد زندگي مردم و حكومت هاي اين مرز و بوم مي باشد. تاسيس و تخريب، مرمت و انهدام، همه نشان گر حيات پر جنب و جوش اين ديار ناشناخته است. كمي آثار تاريخي كرمان در مقايسه با شهرهايي چون اصفهان و شيراز به دليل آسيبي است كه حوادث ناگوار تاريخ در اين منطقه پديد آورده است. همين معدود آثار نيز نشانه توانايي، پايداري و كوشش هاي مردم اين خطه از كشور است.

 صنايع و معادن

صنايع استان كرمان به دو دسته صنايع دستي و ماشيني تقسيم مي شوند. صنايع دستي شامل شال، پته و ترمه است كه به غير از پته دوزي باقي از رونق سابق برخوردار نيستند. صنايع دستي كارگاهي چون: قالي بافي، جاجيم بافي، گليم بافي و خورجين بافي از صنايع رايج اين استان به شمار مي رود. صنايع ماشيني استان به سه دسته كارگاهي كوچك، متوسط و بزرگ تقسيم مي شوند كه از اين صنايع مي توان سيمان، خانه سازي، نوشابه سازي، قند، ذغال سنگ و مس كه معروفيت جهاني دارد را نام برد. معادن استان در تامين مواد اوليه مورد نياز صنايع كشور نقش ارزنده اي بر عهده دارند. معادن سرشار آهن، ذغال سنگ، مس و ديگر فلزات چرخ هاي صنعت استان و كشور را به گردش در مي آورند. معادن ذغال سنگ قسمتي از نياز كارخانه ذوب آهن اصفهان را تامين مي كنند. منابع مس سرچشمه كرمان كه به گواهي كارشناسان از غني ترين و خالص ترين معادن مس درجهان به شمار مي رود، از مشخصه هاي ويژه اقتصادي استان كرمان محسوب مي شود.
از نظر اقتصادي منطقه ويژه و آزاد تجاري سيرجان اهميت استان كرمان را افزايش داده است. اين منطقه ويژه صرف نظر از تاثيراتي كه در توسعه اقتصادي كل استان داشته، ‌از ديدگاه توسعه جهانگردي نيز اهميت زيادي دارد. سيرجان گذرگاه اصلي انتقال كالا به كشورهاي خاور ايران و هم چنين اروپا و خليج فارس بوده و مسير رفت و برگشت كليه كالاهاي تجاري از بندر شهيد رجايي هرمزگان به كشورهاي آسياي ميانه، قفقاز و روسيه است. در واقع اين شهر محل اتصال كليه محورهاي ترانزيتي و حمل و نقل كالا از جنوب به شمال، خاور و باختر ايران و ساير كشورهاي شمالي، خاوري و باختري اروپا و خليج فارس است. راه ترانزيت اصلي زميني (جاده اي و ريلي) از طريق بندر شهيد رجايي به استان هاي بزرگ و صنعتي كشور(كرمان ـ فارس‌ ـ يزد)، از مسير اين شهرستان و منطقه ويژه اقتصادي عبور مي كند. اين منطقه به عنوان يك قطب اقتصادي ويژه بر بستر مزيت هاي باراندازي، در ساختار اقتصادي استان كرمان نقش و موقعيت قابل توجهي را احراز كرده است و در آينده نيز بر اهميت اين جايگاه اقتصادي افزوده خواهد شد.

 مكان هاي ديدني و تاريخي

مكان هاي ديدني و تاريخي استان كرمان عبارتند از: كوير لوت, رودخانه هليل رود, كوه هاي هزار, جوپار, لاله زار, باغ بالا, خيبر, قبله, ارگ بم, خرابه هاي شهر كمادين, گنبد جبليه, مقبره خواجه اتابك, قلعه قهقه, قلعه كهنه, گنبد مشتاقيه, مسجد ملك, مسجد جامع, مسجد امام, قلعه سودك, گورستان دژيمند, باغ شاه زاده ماهان, مزار شاه نعمت الله ولي, قلعه ستگ, زيارت گاه شاه زاده حسين, حمام گنج علي خان, مجموعه وكيل, مجموعه ابراهيم خان, ميدان گنج علي خان, مسجد چهل ستون, آتشكده شاه فيروز, قلعه اردشير, قلعه دختر, موزه سكه, قلعه راين, ارگ جديد بم, گنبد سبز, تخت دريا قلي بيك و بازار كرمان.

استان كرمان پهناورترين استان ايران است كه در جنوب خاوري ايران واقع شده و از لحاظ تاريخي، سابقه سكونت در اين ناحيه به هزاره چهارم پيش از ميلاد مي رسد.
گنجينه هاي فرهنگي، تاريخي و معماري ارزشمندي در گذر زمان دراين استان پديد آمده كه نمايان گر روند تاريخي و حيات اقتصادي ـ اجتماعي اين منطقه است. استان كرمان از اقتصادي پويا برخوردار بوده و در زمينه كشاورزي و انواع صنايع رونق به سزايي دارد. تنها شهر خشتي جهان (ارگ بم) متعلق به هزاره هاي پيش از ميلاد به اين خطه تعلق دارد و بازار بسيار زيباي شهر كرمان به همراه ده ها اثر باستاني، طبيعي و معماري در اين ديار وجود دارد كه همواره گردشگران را مجذوب خود نموده و جلوه هاي جهانگردي اين منطقه را به نمايش مي گ

پوشاك مردم عشاير

علاوه بر اين زنان لباس و پوشاك خود را تهيه مي كنند و اكثريت تزئينات اين نوع لباسها به دست هنرمندانه زنان انجام مي گيرد.

عشاير ايلام از لحاظ پوشش  لباس داراي تنوع رنگ  هستند كه و بيشتر زنان عشاير ايلام از لباسهاي كردي استفاده مي كنند.

درحالي كه در زندگي امروز شهرنشيني مي توان انواع لباسهايي را ديد كه با فرهنگ ما ارتباطي ندارد ولي مردم عشاير از لباسهايي كه از فرهنگ آنها شكل مي گيرد استفاده مي كنند.

در بين عشاير متاسفانه تحصيل كمتر براي دختران و زنان وجود دارد و بيشتر آنها مشغول كار با مردان در زندگي مي شوند.

عمده دليل عدم تحصيل مردم عشاير كوچ كردن آنهاست چراكه در روزهاي طولاني در مسير ييلاق و قشلاق هستند و به همين منظور كمتر دنبال تحصيل هستند.

با نگاه كلي به زندگي عشاير مي توان گفت عشاير مردماني هستند كه  در عين ساده زيستي مردماني پر تلاش هستند و بيشتر وقت خود را صرف دامداري مي كنند.

مسئولان بايد به اين قشر براي حل مشكلات معيشتي آنها كمكهاي فراوان و امكانات بيشتر اختصاص دهند و از آنها براي توليدات بيشتر حمايت كنند.

يكي از بزرگترين مشكل مردم عشاير بحث خريد توليدات فرآورده هاي دامي است كه متاسفانه برخي دلالان اين فرآورده ها را با قيمت بسيار پاييني از مردم عشاير خريداري مي كنند و  به قيمتهاي گزاف به فروش مي رسانند و درآمد كمي نصيب مردم عشاير مي شود در حالي كه آنها زحمت اصلي را كشيده اند.

زندگي عشاير در عين سادگي خود يك جاذبه مهم گردشگري براي مردم شهرهاست چراكه با كمترين امكانات بيشترين تلاشها را در زندگي انجام مي دهند.

جايگاه آتش در بين مردم عشاير

 در زندگي عشاير خبري از اجاق گاز نيست. اينجا با يك آتش زدن چند هيزم  براي پخت و پز استفاده مي شود. اينجا براي پخت نان محلي هم از هيزم  استفاده مي شود .

چاي درست كردن با آتش طعم ومزه اي ديگر دارد. نان محلي عشاير از طعم و ويژگي خاصي برخودار است و در واقع غذاهاي مردم عشاير از نان محلي، روغن محلي، شير و گوشت تامين مي شود و كمتر به سراغ غذاهاي امروزي مي روند.

اين مردم دنبال ايراد گرفتن و خودنمايي كردن و ظاهر سازي نيستند و در عين حال كه مردمي بسيار مهمان نواز هستند، با هر آنچه در توان داشته باشند و در خانه باشد از مهمانان خود پذيرايي مي كنند.

صفا و صميميت و دروي از زندگي شهرنشيني يك نوع آرامش خاص در بين زندگي مردم عشاير به وجود آورده است كه آنها فقط به كار خود فكر مي كنند.

مردم عشاير همواره از مشكلات زيادي رنج مي برند و تنها منبع درآمد از طريق همين دامداري است كه با اين شرايط سخت  تعدادي از آنها نيز از به شهرها رفته اند و زندگي عشايري را رها كرده اند.

عشاير همواره براي تهيه آب با مشكل هستند چون معمولا در مكانهايي مستقر مي شوند كه آب نيست و مجبور هستند آب را با دبه هاي بزرگ و كوچك به سمت چادر خود بياورند.

زندگي عشاير حمام و يخچال ندارد و مردم براي از "مشكه" براي حفظ آب استفاده مي كنند كه البته آب در داخل آن به شكل خنك حفظ مي شود.

"مشكه" توسط خود مردم عشاير درست مي شود و در واقع يك وسيله ضروري در زندگي عشاير به خصوص در فصل تابستان است.

از اين مشكه براي تبديل ماست به دوغ و كره نيز استفاده مي شود كه به وسيله زنان عشاير درست مي شود.

زنان همانند مردان يك پاي كار در زندگي هستند و آنها در مواقعي كه مردان گوسفندان را براي چريدن مي برند در كارهايي نظير پخت نان و تميز كردن خانه، دوشيدن شير گوسفندان  كمك مي كنند.

در زندگي عشايري كه غالبا سياه چادر نشيني است توسط زنان دست بافته هايي مانند چيت و بافت سياه چادر و..تهيه مي شود

مكان هاي ديدني و تاريخي

مكان هاي ديدني و تاريخي استان هرمزگان عبارتند از: سواحل خليج فارس و درياي عمان, جنگل هاي مانگرو(حرا), معبد هندوها, مسجد گله داري، حمام گله داري, عمارت كلاه فرتگي, مسجد جامع دل گشا، امام زاده سيد مظفر, مسجد سبز كهنه, عمارت كلاه فرنگي، پل لاتيران, مسجد افغان و ملك عباس, قلعه لشتان, قلعه پرتغالي ها, قلعه قشم, قلعه نادري, غار خروس, شهر باستاني حرير, جاده دنيا, مسجد نور, كلبه حور, جزاير كيش, قشم و....  

مكان هاي ديدني و تاريخي 

در استان همدان نقاط ديدني و تاريخي فراواني وجود دارد كه عبارت اند از: آرامگاه بوعلي‌سينا، آرامگاه بابا طاهر، موزه و تپه‌ي هگمتانه، موزه‌ي تاريخ طبيعي، موزه‌ي بوعلي، مسجد جامع، برج قربان، گنبد علويان، شيرسنگي، گنج‌نامه، امام‌زاده شاه‌زاده حسين, امام‌زاده يحيي، تپه‌ي توشيجان، مسجد شيخ‌الملوك، مسجد سيف‌الدوله، حمام بلور و امام‌زاده زبيده‌خاتون (در ملاير)، ستون سلوكي، ميدان قيصريه، حمام حاج آقاتراب، سراب گيان، مقبره‌ي باباپيره و بند ليلي يادگار (در نهاوند)، مقبره‌ي حيقوق نبي، كاروان‌سراي شاه عباس، آبشار افشار، كمربسته سركان، كاروان سراي فرسنج، آرامگاه ميررضي‌الدين و مدرسه‌ي علميه‌ي شيخ عليخان زنگنه (در تويسركان)، حمام سنگي، قلعه‌ي كيكاوس (در كبودر آهنگ)، كتيبه‌ي سلطانيه، مسجد شاه‌ طهماسب، آب انبار شاه عباس، تالار دربند و كتيبه‌ي يادبود سيدجمال (در اسدآباد) و لالجين، دشت بهار و آرامگاه شيخ محمدبهاري (در بهار) و غار علي‌صدر (در روستاي علي‌صدر

مشخصات جغرافيايي

استان همدان در باختر ايران و بين مدارهاي 59 درجه و 33 دقيقه تا 49 درجه و 35 دقيقه پهناي شمالي و 34 درجه و 47 دقيقه تا 34 درجه و 49 دقيقه درازاي خاوري از نيم روز گرينويچ قرار گرفته و حدود 2/1 درصد از كل مساحت ايران را در بر مي گيرد. اين استان از شمال با استان هاي زنجان و قزوين، از جنوب به استان لرستان، از خاور به استان مركزي و از باختر به استان هاي كرمانشاه و كردستان محدود مي شود. بلندترين نقطه استان همدان قله الوند با ارتفاع 3574 متر است. با توجه به شرايط اقليمي؛ مناسب ترين زمان براي مسافرت به همدان از اواخر ارديبهشت تا اواخر مهر ماه است. بر اساس آخرين سرشماري سراسري سال 1375 جمعيت اين استان 1677789 نفر برآورد شده است و شهرستان هاي آن عبارتند از: اسد آباد، بهار، تويسركان، رزن، كبودر آهنگ، ملاير، نهاوند و همدان. راه هاي دسترسي به اين استان عبارتند از:
1- راه اصلي تهران – همدان به درازاي 341 كيلومتر
2- راه اصلي تهران – خسروي كه همدان در كيلومتر 375 اين مسير قرار دارد.
3- راه اصلي تهران – سنندج كه همدان در 343 كيلومتري اين مسير قرار دارد.
4- راه اصلي سنندج – همدان به طول 182 كيلومتر
5- محور زنجان – همدان به طول 275 كيلومتر
استان همدان در مركز خود داراي فرودگاه است.

صنايع و معادن

صنايع استان هرمزگان به دو دسته صنعتي و دستي تقسيم مي شوند كه صنايع دستي اين استان را لنج سازي، گلابتون دوزي، خوس دوزي، شك دوزي بافي، كم دوزي، كلاه دوزي، سوند بافي، سوزن دوزي، چادر شب بافي، فرش بافي، حصير بافي، تور بافي، گرگور سازي، سفال گري، سبد بافي، صنايع صدفي، عبا دوزي، درو پنجره جوبي، كرچاپ، بادله دوزي، مليله دوزي دور لباس، كوزه سازي تشكيل مي دهد.

با توجه به قرار گرفتن اين استان در كنار درياي عمان و خليج فارس، مهم ترين صنايع رايج در اين استان عبارتند از: كارخانه هاي كنسرو ماهي، پودرماهي، قايق سازي، كشتي سازي و هم چنين صنايع نفتي. استان هرمزگان از نظر منابع معدني توانمند بوده و علاوه بر نفت و گاز، معادن كروميت و خاك سرخ آن نيز مشهور است. م
در جزيره ابوموسي معدن اكسيد سرخ آهن و هم چنين معدن خاك سرخ وجود دارد و آب هاي پيرامون آن، داراي نفت است. حدود 100 سال پيش، نخستين امتياز استخراج اين معدن ها، از سوي ناصرالدين شاه قاجار به مرحوم معين التجار بوشهري واگذار شد. نفت جزيره ابوموسي كه به ميدان مبارك، در بخش دريايي خاوري جزيره محدود است، از نظر گونه و كيفيت، بهترين نفت در خليج فارس شناخته شده است. منابع نفت جزيره سوري كه نقش مهمي در صادرات نفتي كشور دارند را مي توان از مهم ترين منابع زيرزميني اين شهرستان نام برد.
مهم ترين معدن هاي شهرستان بندر لنگه كه به گونه پراكنده در نواحي بستك، تدرويه، پل غار، . . . وجود دارند، مي توان معدن سنگ گچ، سنگ لاشه و شن و ماسه را نام برد. منابع نفت حوزه جزيره لاوان به نام هاي : رسالت، رشادت و سلمان، از ديگر منابع معدني شهرستان لنگه به شمار مي روند. جزيره فارور داراي معدن هاي زيادي نظير آهن، سنگ كاربيت، سنگ گرانيت، سنگ هاي سيليس، خاك سرخ و ديگر فلزات است.
بندرعباس داراي معدن آهك و گچ است كه در 2 كيلومتري خاور و هم چنين باختر آن قرار دارند. از مهم ترين معدن هاي اين شهرستان، معدن گاز سورو، سرخون، گيشو، شن وماسه، نمك آبي را مي توان نام برد. معدن هايي كه مورد بهره برداري قرار گرفته اند، معادن سنگ گچ خمير، سنگ گچ كشكوييه و نمك در گور است.
ازمهم ترين معادن هاي شهرستان جاسك، كه در بخش شمالي و در بخش بشاگرد قرار دارند مي توان معادن آهك، آهن، سنگ نمك، پنبه نسوز، خاك سرخ، گوگرد، كروميت، سنگ گچ، تالك و منگنز را نام برد.
معدن كروميت شهرستان ميناب از منابع مهم استان هرمزگان است. كروميت استخراجي اين معدن ها به خارج از كشور صادر مي شود و بهره برداري از آن ها از فعاليت هاي اقتصادي بسيار مهم به شمار مي رود. استخراج سالانه ذخاير معدني اين شهرستان، عبارت اند از: مجتمع معدني كروميت فارياب، كه شامل 32 معدن بزرگ و كوچك بوده، واندازه استخراج آن، 40 هزار تن مي باشد و اندازه استخراج معدن سنگ گچ فارياب حدود 3 هزار تن و معدن مرمريت سرني حدود 5 هزار تن بوده است. آهن، گوگرد، نمك و آهن، از ديگر معدن هاي شهرستان ميناب به شمار مي روند.
شركت ملي نفت ايران از چندين سال پيش اقدام به كاوش و حفاري در جزيره قشم كرده كه در همه كاوش ها، به منابع گاز طبيعي دست يافته است. به دنبال اجراي پروژه هايي، مانند: صنايع فولاد، مس سرچشمه و نيروگاه حرارتي توانير، بهره برداري از گاز گورزين جزيره قشم آغاز شد و منابع گاز سلخ جزيره به دليل نامرغوب بودن (ترش) مورد استفاده قرار نگرفت.
كوه نمكدان (معدن نمك)، در 85 كيلومتري شهر قشم قرار گرفته است. اين منابع به گونه تپه هاي گنبدي شكل و به قطر 7 كيلومتر و بلندي 237 متر از سطح دريا قرار گرفته اند. انبارهاي آن، 420 هزار تن برآورده شده است. معدن به گونه گنبد نمكي است، كه در درون آن، يك جريان آب زيرزميني گذشته و در مسير خود، به گونه پشمه هاي نمكي آشكار شده و در حوضچه هاي طبيعي گسترده مي شود كه پس از تبخير سطحي، نمك به جاي مي ماند. در بخش هاي سنگ هاي رسوبي بالاي گنبد، گوگرد و سولفور فلزات دو ظرفيتي، مانند آهن و سرب با كيفيت پراكنده وجود دارد. در حال حاضر از معدن نمكدان، سه گونه نمك بهره برداري مي شود: نمك آبي يا پاريو، نمك كوهي، نمك بلور يا تركه. در جزيره قشم معدن سنگ لاشه، شن و ماسه نيز وجود دارد.
در جزيره لارك معدن هاي خاك سرخ، آهن و نمك وجود دارد. از گذشته هاي دور معدن خاك سرخ، در اين جزيره شناخته شده و مردم خليج فارس براي رنگ آميزي چوب، فلز، بدنه كشتي، پارچه، . . . از آن استفاده مي كردند. اين معدن از پر درآمدترين معدن هاي ايران است. در جزيره هرمز معدن سنگ لاشه و نمك آبي نيز وجود دارد و از معدن نمك آن، سالانه تا 3 هزار تن بهره برداري مي شود.